Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Lidzbarku Warmińskim

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 maja 2018 r.

Sąd Rejonowy w Lidzbarku Warmińskim - Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym : Przewodniczący : SSR Robert Kłosowski

Protokolant : pracownik sądowy Aleksandra Sauk

po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2018 roku w Lidzbarku Warmińskim

na rozprawie sprawy z powództwa K. W. przeciwko G. W. o podwyższenie alimentów oraz z powództwa małoletniej M. W. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową E. W. (1)

przeciwko G. W. o podwyższenie alimentów

jak również sprawy z powództwa wzajemnego G. W. przeciwko K. W. o obniżenie alimentów oraz z powództwa wzajemnego G. W. przeciwko M. W. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową E. W. (1) o obniżenie alimentów

ORZEKA

I.  podwyższa z dniem 4 stycznia 2018 roku alimenty od pozwanego G. W. na rzecz powódki K. W., których wysokość po raz ostatni została ustalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 4 marca 2014 r. w sprawie VI RC 739/13 w kwocie po 600 zł miesięcznie do kwoty po 850 (osiemset pięćdziesiąt) złotych miesięcznie, płatnych do 10 dnia każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami za opóźnienie określonymi w art. 481 § 2 kc na wypadek opóźnienia w płatności każdej z rat,

II.  w pozostałym zakresie powództwo K. W. o podwyższenie alimentów oddala,

III.  podwyższa z dniem 4 stycznia 2018 roku alimenty od pozwanego G. W. na rzecz małoletniej powódki M. W., których wysokość po raz ostatni została ustalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 4 marca 2014 r. w sprawie VI RC 739/13 w kwocie po 600 zł miesięcznie do kwoty po 750 (siedemset pięćdziesiąt) złotych miesięcznie, płatnych do 10 dnia każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami za opóźnienie określonymi w art. 481 § 2 kc na wypadek opóźnienia w płatności każdej z rat, do rąk ustawowego przedstawiciela małoletniego powoda,

IV.  w pozostałym zakresie powództwo M. W. o podwyższenie alimentów oddala,

V.  oddala powództwo wzajemne G. W. przeciwko K. W. o obniżenie alimentów

VI.  oddala powództwa wzajemne G. W. przeciwko M. W. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową E. W. (1) o obniżenie alimentów,

VII.  koszty procesu pomiędzy stronami wzajemnie znosi,

VIII.  zasądza od pozwanego G. W. na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Rejonowego w Lidzbarku Warmińskim kwotę 150 (sto pięćdziesięciu) złotych tytułem opłaty w części dotyczącej uwzględnionego powództwa K. W. o podwyższenie alimentów od której opłaty powódka była zwolniona z mocy ustawy,

IX.  zasądza od pozwanego G. W. na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Rejonowego w Lidzbarku Warmińskim kwotę 90 (dziewięćdziesiąt) złotych tytułem opłaty w części dotyczącej uwzględnionego powództwa M. W. o podwyższenie alimentów od której opłaty powódka była zwolniona z mocy ustawy,

X.  wyrokowi w punkcie I i III nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

/SSR Robert Kłosowski/

Sygn. akt III RC 6/18

UZASADNIENIE

K. W. wniosła o podwyższenie alimentów zasądzonych od pozwanego G. W. wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 4 marca 2014 r. w sprawie VI RC 739/13 z kwoty po 600 złotych miesięcznie do kwoty po 1500 złotych miesięcznie, poczynając od dnia 10 września 2017 r. wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat. Powódka wniosła również o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka wskazała, iż po wydaniu wyroku rozwodowego nastąpiła istotna zmiana w zakresie jej potrzeb. W czasie orzekanego rozwodu rodziców była wówczas małoletnia, nadto poprawiła się sytuacja materialna samego pozwanego, a równocześnie pogorszeniu uległa sytuacja jej matki E. W. (1). Matka powódki straciła możliwość wykonywania pracy w nadgodzinach, co realnie obniżyło dochody całej rodziny składającej się z trzech osób (także małoletnia siostra powódki M. W.). Dodatkowo E. W. (1) spłaca kredyt zaciągnięty na leczenie dzieci w wysokości 1300 złotych miesięcznie. Z kwoty 2000 złotych netto jakie obecnie otrzymuje E. W. (1) tytułem wynagrodzenia realnie zostaje jej 1100 złotych. Z tego matka małoletniej musi opłacić dojazd do pracy, przy czym koszty paliwa wynoszą ok. 700 złotych miesięcznie oraz zakupić dla siebie leki, okulary, ubrania itd. W dalszej części uzasadnienia pozwu powódka wskazała, iż obecnie uczęszcza do Technikum Fryzjerskiego w Zespole Szkół Zawodowych im. (...) w L.. Ma wadę kostno stawową i wymaga leczenia ortodontyczno-chirurgicznego przy pomocy aparatów stałych, które nie są refundowane przez NFZ. Łączne koszty leczenia, tj. dojazdu do lekarzy, wizyt lekarskich, poszczególnych zabiegów i aparatów ortodontycznych wynoszą ok. 8000 złotych. Nadto powódka pozostaje pod opiekę stomatologa, zaś tubka specjalnej pasty dla osób z aparatem kosztuje ok. 27 złotych. Na koniec powódka wskazała, iż uczy się w ostatniej klasie i przygotowuje się do matury. Potrzebuje funduszy nie tylko na podręczniki, ćwiczenia czy zeszyty, ale również na korepetycje, składki na wycieczki szkolne, spotkania z kolegami, czy tez kursy przygotowawcze do matury. Chciałaby również uczęszczać na dodatkowe zajęcia z języka angielskiego, ale jej na to nie stać. K. W. ukończyła również kurs prawa jazdy, którego koszt wynosił 2300 złotych. Pomimo wcześniejszych deklaracji pozwany nie pokrył nawet w części tej należności. Tymczasem osiąga on wyższe dochody niż w 2013 r., jeździ dobrym nowym, markowym samochodem, chodzi do restauracji i ubiera się w markowe ubrania.

Przeciwko pozwanemu G. W. powództwo o podwyższenie alimentów złożyła również małoletnia M. W. reprezentowana przez matkę E. W. (1). Wniosła ona o podwyższenie alimentów zasądzonych od pozwanego G. W. wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 4 marca 2014 r. w sprawie VI RC 739/13 z kwoty po 600 złotych miesięcznie do kwoty po 1000 złotych miesięcznie, poczynając od dnia 10 września 2017 r. wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat oraz o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu matka małoletniej wskazała, iż po wydaniu wyroku rozwodowego nastąpiła istotna zmiana w zakresie potrzeb małoletniej M. W.. Wskazała, iż od tego czasu poprawiła się sytuacja materialna pozwanego, a równocześnie pogorszeniu uległa jej sytuacja. Od 1 września 2017 r. straciła możliwość wykonywania pracy w nadgodzinach, co w realny sposób obniżyło jej dochody o kwotę 600 złotych netto. Dodatkowo spłaca kredyt zaciągnięty na leczenie dzieci w wysokości 1300 złotych miesięcznie. Z kwoty 2000 złotych netto jakie obecnie otrzymuje E. W. (1) tytułem wynagrodzenia realnie zostaje jej 1100 złotych. Z tego matka małoletniej musi opłacić dojazd do pracy, przy czym koszty paliwa wynoszą ok. 700 złotych miesięcznie oraz zakupić dla siebie leki, okulary, ubrania itd. W dalszej części uzasadnienia pozwu E. W. (1) wskazała, iż małoletnia M. uczęszcza do szkoły podstawowej w D.. Podobnie jak jej starsza siostra wymaga leczenia. Ma wadę wyrostkowo – zębową i wymaga leczenia ortodontycznego przy pomocy aparatów stałych i pendulum, które nie są refundowane przez NFZ. Łączne koszty leczenia, tj. dojazdu do lekarzy, wizyt lekarskich, poszczególnych zabiegów i aparatów ortodontycznych wynoszą w przypadku małoletniej ok. 6000 złotych. Nadto małoletnia M. również pozostaje pod opiekę stomatologa i potrzebuje specjalnej pasty dla osób z aparatem, której koszt wynosi ok. 27 złotych. Małoletnia nosi również okulary, zakup okularów dla niej kosztował 408 złotych. Matka małoletnie wskazała, iż M. potrzebuje nie tylko podręczników, ćwiczeń czy zeszytów, ale również chciałaby korzystać z organizowanych przez szkołę wyjazdów na wycieczki, basen kino itd. Nadto małoletnia uczęszcza na obiady w szkole, których koszt wynosi kwotę ok. 160 złotych. Matka małoletniej wskazała również, iż pozwany osiąga obecnie wyższe dochody niż w 2013 r., jeździ dobrym, nowym markowym samochodem, chodzi do restauracji i ubiera się w markowe ubrania.

Zarządzeniem z dnia 12 lutego 2018 r. wydanym przez Przewodniczącego III Wydziału Rodzinnego i Nieletnich tut. Sądu doszło do połączenia do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy z powództwa małoletniej M. W. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową E. W. (1) przeciwko pozwanemu G. W. o podwyższenie alimentów ze sprawą z powództwa K. W. przeciwko G. W. o podwyższenie alimentów.

Pozwany G. W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie każdego z wniesionych powództw o podwyższenie alimentów oraz o zasądzenie od powódek na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwany wniósł jednocześnie przeciwko K. W. oraz M. W. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową E. W. (1) powództwa wzajemne o obniżenie alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 4 marca 2014 r. w sprawie VI RC 739/13 z kwoty po 600 złotych miesięcznie na rzecz każdej z pozwanych do kwoty po 450 złotych miesięcznie na rzecz każdej z pozwanych.

W uzasadnieniu pozwany (powód wzajemny) G. W. wskazał, iż obecna wysokość zasądzonych alimentów pozwala na zaspokojenie podstawowych potrzeb jego córek, które od czasu ostatniego orzeczenia określającego wysokość alimentów nie uległy znaczącemu zwiększeniu. Wskazał, iż sam fakt obniżenia dochodów matki małoletnich nie może stanowić podstawy do zmiany wysokości alimentów, które winny, co do zasady być ponoszone przez rodziców w częściach równych, albowiem osiąganie niewielkich dochodów nie jest podstawa do zwolnienia z obowiązku alimentacyjnego. Pozwany podniósł również, iż wielokrotnie zapraszał córki do siebie, jednakże nie skorzystały one z tego zaproszenia. Małoletnia M. nie chce przyjechać bez siostry, z kolei K. W. od pewnego czasu unika wizyt u ojca. G. W. podkreślił, iż regularnie płaci zasądzone alimenty, nadto wspiera córki finansując dodatkowo koszty zakupu ubrań, artykułów szkolnych i innych niezbędnych rzeczy oraz zabierając córki na wakacje. Na same koszty leczenia ortodontycznego przekazał kwotę 2000 złotych, poza tym sfinansował część wizyt lekarskich. W ostatnie wakacje pozwany zabrał córki w B., następnie do miasteczka westernowego w Ż. oraz do T. na Słowacji. Odnosząc się do zarzutu braku wsparcia starszej córki w pokryciu kosztów uzyskania prawa jazdy pozwany wskazał, iż uzyskał zapewnienie od matki, że to ona pokryje wskazane koszty, zaś on w to miejsce ma zakupić inny prezent dla córki (który wymieniona otrzymała). Pozwany wskazał również, iż skoro starsza córka twierdzi, iż jej koszty utrzymania wzrosły winna podjąć się w wakacje jakiejkolwiek pracy dodatkowej, chociażby pracy proponowanej starszej córce przez G. W. w zaprzyjaźnionym zakładzie fryzjerskim w O.. W dalszej części uzasadnienia odpowiedzi na pozew – powództwa wzajemnego pozwany wskazał, iż jego sytuacja materialna nie uległa zmianie. Z pracy zarobkowej osiąga dochód w wysokości ok. (...) netto, nadto uzyskuje dochód z wynajmu mieszkania w D. w wysokości 1050 złotych miesięcznie. Jest właścicielem samochodu osobowego N. (...) z 2003 r., na co dzień porusza się innym nowym samochodem, ale jest to samochód służbowy.

W piśmie procesowym z dnia 26 marca 2018 r. E. W. (1) przedstawicielka ustawowa małoletniej M. W. po zapoznaniu się z odpowiedzią na pozew zmodyfikowała żądanie pozwu w zakresie żądanej kwoty wnosząc o podwyższenie alimentów na rzecz małoletniej M. do kwoty po 2000 złotych miesięcznie.

Na rozprawie w dniu 16 maja 2018 r. powódka K. W. zmodyfikowała żądanie pozwu w zakresie żądanej kwoty alimentów wnosząc o ich podwyższenie alimentów do kwoty po 3000 złotych miesięcznie.

Pozwany na rozprawie w dniu 16 maja 2018 r. wniósł o oddalenie obu powództw i obniżenie alimentów zgodnie z żądaniem powództwa wzajemnego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

E. W. (1) i pozwany (powód wzajemny) G. W. zawarli związek małżeński w dniu (...) r. Ze związku tego wymienieni posiadają 2 dzieci K. W. urodzoną w dniu (...) i M. W. urodzoną w dniu (...)

/dowód : odpis skrócony aktu małżeństwa i akty urodzenia k. 8-10 akt VI RC 739/13/

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 4 marca 2014 r. w sprawie sygn. akt VI RC 739/13 małżeństwo E. W. (1) i G. W. zostało rozwiązane przez rozwód z winy G. W.. W wyroku rozwodowym sąd zobowiązał pozwanego (powoda wzajemnego) G. W. do płacenia alimentów na rzecz jego wówczas małoletnich dzieci w kwocie po 600 złotych miesięcznie (łącznie 1200 złotych). Apelacje od wskazanego wyroku złożyły obie strony. Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 12 lutego 2015 r. apelację zostały oddalone.

/ dowód : wyroki SO w Olsztynie k. 344 akt sprawy VI RC 739/13, wyrok SA w Białymstoku k. 412 akt VI RC 739/13/

W chwili orzekania przez Sąd Okręgowy w Olsztynie o wysokości alimentów rodzice M. i K. W. nie mieszkali już razem. E. W. (1) zamieszkiwała wraz z córkami w miejscowości C.. Dom ogrzewany był drewnem, na sezon konieczny był zakup ok. 20 m ³ drewna, rachunki za energię elektryczną wynosiły ok. 140 złotych miesięcznie, za wodę ok. 100-130 złotych miesięcznie. Wskazane koszty utrzymania domu ponosiła wyłącznie E. W. (1). Wymieniona pracowała w szkole podstawowej w D. osiągając miesięczny dochód w wysokości 2000 złotych netto, pełniła również funkcję radnej uzyskując dietę w wysokości 346 złotych miesięcznie. Z posiadanej ziemi o powierzchni 6,7 ha uzyskiwała rocznie kwotę ok. 6000 złotych tytułem dopłat. Spłacała dwa kredyty, których raty wynosiły łącznie 675 złotych miesięcznie.

Powódka K. W. w czasie kiedy po raz ostatni orzekano o wysokości należnych alimentów miała 15 lat i pozostawała pod opieką matki. Uczyła się w gimnazjum, nie uczęszczała na żadne dodatkowe zajęcia pozaszkolne. K. już wówczas pozostawała pod opieką ortodonty, gdyż wymagała leczenia w tym zakresie, m.in. poprzez zabieg łamania kości szczeki, którego koszt wynosił ok. 11 000 złotych. Powódka nosiła okulary korekcyjne, przy czym średnio co ok. 6 miesięcy zachodziła konieczność wymiany szkieł koszt takiej wymiany to kwota ok. 600 złotych. M. W. w marcu 2014 r. miała 6 lat i uczęszczała do szkoły podstawowej dojeżdżając z matka do D.. Również i młodsza córka pozwanego pozostawała już wówczas pod opieką ortodonty i okulisty, w związku z koniecznością leczenia wady wzroku oraz leczenia stomatologiczno ortodontycznego szczęki.

/ dowód : zeznania E. W. (1) k. 340-341 akt VI RC 739/13, zaświadczenie o wysokości zarobków k. 85 akt VI RC 739/13 , zeznania E. W. (1) k. 151v.- 152v./

Pozwany (powód wzajemny) G. W. w chwili orzekania o rozwodzie nie posiadał stałej pracy. Utrzymywał się z dochodów uzyskiwanych z prac dorywczych świadczonych w Polsce oraz wcześniej – do czerwca 2013 r. w H.. Dochód z prac dorywczych w H. wynosił ok. 1200-1600 euro, zaś z prac dorywczych w kraju ok. 600-700 złotych miesięcznie w okresie ostatnich 3 miesięcy przed wydaniem wyroku rozwodowego. Na utrzymanie dzieci przekazywał nieregularnie kwotę 1000 złotych miesięcznie, czasami kupował córkom ubrania. Spłacał kredyt, którego miesięczna rata wynosiła kwotę 50 złotych miesięcznie. Pozwany zamieszkiwał wówczas u swojej siostry, nie pokrywał żadnych kosztów utrzymania.

/ dowód : zeznania pozwanego k. 341v.-342 akt VI RC 739/13 oraz częściowo zeznania pozwanego k. 152v. 153/

K. W. ma obecnie 19 lat. Uczy się w systemie dziennym, jest w trakcie zdawania matury. Nie powtarzała żadnego roku nauki szkolnej. Powódka do szkoły obecnie dojeżdża z C. K. do L. samochodem należącym do matki, posiada prawo jazdy. Samochód, którym się porusza to O. (...) rocznik (...). K. W. zamierza kontynuować dalsza naukę studiując na kierunku administracja albo informatyka na Uniwersytecie (...)- (...). Uzyskuje regularnie alimenty od pozwanego w wysokości 600 zł miesięcznie. Nie posiada żadnych innych dochodów. Nadal pozostaje pod opieką ortodonty i okulisty. Wizyty u ortodonty obecnie są średnio co 3 miesiące, są płatne. Koszt wizyty zależny jest od aktualnie wykonywanych zabiegów i np. w przypadku tzw. plastyki dziąseł wynosi 800 zł. Zabieg ten polega to na usunięciu chirurgicznym dziąseł. Część wizyt służy wyłącznie kontroli i ich jednorazowy koszt wynosi ok. 200 złotych. Powódka do ortodonty jeździ do O.. Pozwany jeszcze w trakcie rozprawy rozwodowej zobowiązał się przeznaczyć na zakup aparatu dla K. kwotę 4000 złotych. Faktycznie dofinansował zakup aparatu ortodontycznego kwotą 2000 złotych. W związku z długotrwałym noszeniem aparatu konieczne stały się również wizyty u stomatologa : 4 wizyty u dentysty w D. i 3 wizyty w L.. Powódka leczy się u dentysty korzystając z usług refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Nadal nosi okulary i pozostaje pod opieka okulisty. Koszt wymiany wynosi obecnie ok. 730 zł. Do marca 2018 r. pozwany przekazywał starszej córce początkowo kwotę od 50- do 200 złotych w czasie gdy ta przebywała u niego, zaś od połowy 2017 r. kwotę ok. 100 złotych miesięcznie. Obecnie powódka zaprzestała wizyt i kontaktów z ojcem. W związku z tym nie uzyskuje obecnie od niego żadnego wsparcia poza alimentami. W okresie wakacyjnym powódka uczęszczała na praktyki w zakładzie fryzjerskim zorganizowane przez ojca, w ferie zimowe K. W. podjęła pracę z własnej inicjatywy.

Małoletnia M. W. ma obecnie 10 lat. Chodzi do (...) klasy szkoły podstawowej w D., w której pracuje jej matka. Małoletnia do szkoły dojeżdża razem z matką. Nie uczęszcza na żadne płatne dodatkowe zajęcia lekcyjne. Podobnie jak starsza siostra M. nadal pozostaje pod opieką ortodonty i okulisty. We wrześniu 2017 r. dla małoletniej wymagany był aparat stały za kwotę 800zł. Aparat ten małoletnia nosiła do stycznia 2018 r. W styczniu został założony aparat stały na zęby za kwotę 2000 zł. Koszty te pokryła matka małoletniej. Wymaga również okresowej zmiany okularów.

E. W. (1) ma obecnie 40 lat. Jej stan zdrowia uległ pogorszeniu. Zdiagnozowano u niej guza nadnerczy. Obecnie trwają badania aby ocenić, czy guz ma charakter złośliwy. Kolejna wizyta zaplanowana jest na 29 maja 2018 r. Powódka nadal pracuje jako nauczycielka uzyskując dochód w kwocie ok. 2000 złotych netto. W roku szkolnym 2016/2017 wymieniona posiadała 12 nadgodzin, co sprawiało, iż jej dochód był wyższy i wynosił ok. 3000 złotych netto miesięcznie. Przedstawicielka ustawowa powódki nadal posiada 6,7 ha ziemi do której uzyskuje dopłaty w wysokości ok. 6000 złotych rocznie. Ziemię jest wydzierżawiona nieodpłatnie sąsiadowi, który w zamian może ją uprawiać i czerpać pożytki utrzymując grunt w kulturze rolnej, co stanowi warunek uzyskiwania dopłat bezpośrednich. Nie posiada żadnych dodatkowych dochodów, z uwagi na uzyskiwanych dochód nie kwalifikuję się na wypłaty z programu 500+. Wymieniona razem z córkami mieszka nadal w domu w C. K., stanowiącym współwłasność z pozwanym (dom ten został zapisany przez ojca E. W. na małżonków w trakcie ich małżeństwa). Podatek od nieruchomości wynosi ok. 100 zł rocznie. Opłata za energię elektryczną wynosi ok. 200 zł. Miesięcznie. Wyższa opłata za prąd związana jest z koniecznością pracy pompy, która wypompowuje wodę z piwnicy. Dom nadal ogrzewany jest drewnem.

Pozwany G. W. ma obecnie 44 lata. Pracuję będąc zatrudniony w firmie prowadzonej jednoosobowo przez swoją partnerkę. Jego dochód miesięczny wynosi ok. 3000-3100 zł netto. Pozwany wspólnie z byłą żoną nadal jest współwłaścicielem domu w C. K.. W 2015 r. pozwany odziedziczyłem po swojej matce nieruchomość w D.. Obecnie po dokonaniu spłat rodzeństwa jest wyłącznym właścicielem nieruchomości. Znajdują się w nim dwa mieszkania, które są obecnie przez niego wynajmowane. Miesięczny dochód z tego tytułu wynosi ok. 1050 zł. W 2016 r. G. W. wziął kredyt hipoteczny na remont mieszkania w D. i spłatę rodzeństwa w kwocie 70 000zł. Około 40 000zł przeznaczone zostało na spłatę rodzeństwa pozwanego. Miesięczna rata kredytu wynosi 750zł. Mieszkanie przed remontem było warte ok. 130 000zł, na dzień dzisiejszy warte jest ok. 211 000zł. Dodatkowo pozwany zaciągnął również kredyt gotówkowy z przeznaczeniem m.in. na remont mieszkania w D. w kwocie 50 000 złotych, miesięczna rata kredytu wynosi 1200 zł. Po rozwodzie pozwany związał się z obecną partnerką z którą mieszka i u której pracuje. Wymienieni nie mają wspólnych dzieci, prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. Partnerka pozwanego ma natomiast dzieci z wcześniejszego związku. Otrzymuje alimenty w wysokości po 500 złotych miesięcznie. Partnerka pozwanego prowadzi własną działalność. Dochód z tej działalności wynosi ok. 15000-16000 złotych miesięcznie.

/dowód : kopia zaświadczenia lekarskiego k. 5, kopia faktur vat k. 6-8, 75-76 umowy najmu lokali k. 29-34, zaświadczenie o zarobkach k. 35, 88, operat szacunkowy k. 147, zaświadczenie o kontynuowaniu nauki k. 148-149, wydruki harmonogramu spłaty kredytu k. 37-47, informacja (...) k. 62, zeznania K. W. k. 151-15v., zeznania E. W. (1) k. 151v. -152v., zeznania G. W. k. 152v.-153v. /

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie w zasadniczej części nie był sporny. Sąd dokonując ustaleń faktycznych oparł się na przedłożonych do sprawy przez obie strony dokumentach, których treść i autentyczność nie była kwestionowana przez strony w toku całego postępowania. Podstawą do ustalenia stanu faktycznego były również zeznania stron. Przedmiotem sporu pomiędzy stronami były właściwie jedynie kwestie związane z uzyskiwanymi przez pozwanego G. W. dochodami : w czasie wyrokowania o alimentach w wyroku rozwodowym, jak również obecnie w związku z jego zatrudnieniem przez osobę, która pozostaje z nim we wspólnym gospodarstwie domowym. Dokonując tych ustaleń odnośnie dochodów pozwanego w marcu 2014 r., tj. czasie orzekania o alimentach Sąd oparł się na zeznaniach samego pozwanego złożonych przez niego w trakcie postępowania rozwodowego w dniu 4 marca 2014 r. Zdaniem Sądu pozwany G. W. zeznając „na gorąco” na temat swojej sytuacji materialnej był niewątpliwie lepiej zorientowany w sytuacji niż obecnie po ponad 4 latach. Pozwany jednoznacznie wskazał wówczas, iż od dłuższego czasu nie świadczył pracy za granica w H. zaś jego dochody w kwocie 800 złotych i 1200 złotych na przestrzeni 3 miesięcy pochodzą z pracy dorywczej w kraju. Należy podkreślić, iż pozwany po odczytaniu mu wskazanych zeznań potwierdził je, wskazując, iż rzeczywiście nie pracował wówczas w Polsce, co sprawia, iż Sąd przyjął dla dalszych ustaleń stan faktyczny przedstawiony w zeznaniach z rozprawy rozwodowej i stanowiący jednocześnie punkt wyjścia dla rozważań Sądu Okręgowego. Odnosząc się z kolei do kwestii związanej z aktualnym wynagrodzeniem pozwanego wskazać należy, iż zdaniem Sądu powodom nie udało się wykazać, iż faktycznie wypłacane wynagrodzenie jest wyższe niż te wskazane przez G. W.. Nie ulega jednak wątpliwości, iż fakt pozostawania we wspólnym gospodarstwie domowym z zatrudniającą pozwanego partnerką, możliwość korzystania m.in. z samochodu służbowego zarejestrowanego na firmę partnerki wpływa i tak na jego sytuację majątkowa i możliwości zarobkowe, chociażby poprzez partycypowanie w kosztach użytkowania zajmowanego mieszkania, czy też możliwości przejęcia kosztów użytkowania samochodu na firmę etc.

Uwzględniając ustalony stan faktyczny stwierdzić należy, iż powództwa o podwyższenie alimentów na rzecz K. W. i M. W. zasługiwały na częściowe uwzględnienie. Nie zasługiwały natomiast na uwzględnienie powództwa wzajemne G. W. o obniżenie alimentów.

Obowiązek dostarczania środków utrzymania i wychowania dziecka, które nie jest się w stanie utrzymać samodzielnie, zgodnie z art. 133 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej krio) obciąża rodziców tego dziecka, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W przypadku dziecka pełnoletniego zgodnie z art. 133 § 3 krio rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania.

Zakres świadczeń alimentacyjnych reguluje natomiast z art. 135 § 1 krio zgodnie z którym zakres świadczeń alimentacyjnych zależy z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz z drugiej strony od finansowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Brzmienie art. 135 § 1 krio wskazuje więc, iż każdorazowo zakres świadczeń alimentacyjnych ograniczony jest z jednej strony usprawiedliwionymi potrzebami uprawnionego, a z drugiej strony możliwościami zarobkowymi zobowiązanego. Innymi słowy kwota zasądzonych alimentów nie może przekraczać usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej, ani też nie może przekraczać możliwości osób zobowiązanych. Potrzeby te winny być zaspokajane przez oboje rodziców, z tym że obowiązek alimentacyjny rodziców po rozwodzie wobec dziecka nie jest symetryczny (po połowie, ew. z uwzględnieniem osobistych starań), ale ma charakter zindywidualizowany i zależy zawsze od indywidualnych możliwości majątkowych i zarobkowych każdego z rodziców. Możliwości te są oceniane więc oddzielnie dla każdego z rodziców. Dodać również należy, iż wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka może polegać także na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie. Uwzględnianie jako wkładu alimentacyjnego osobistych starań w utrzymanie i wychowanie dziecka jest szczególnie istotne w sytuacji dzieci małych lub też dzieci wymagających stałej opieki z innego powodu np. ze względu na ich niepełnosprawność, ciężką i długotrwałą chorobę wymagająca opieki ze strony innych osób. Oczywistym bowiem jest, iż takie dzieci wymagają dużo więcej troski, opieki, uwagi a tym samym osobistych starań niż dzieci zdrowe i starsze np. kilkunastoletnie, czy tez wręcz pełnoletnie.

Z kolei zgodnie z art. 138 krio można żądać zmiany wysokości zasądzonych alimentów (podwyższenia lub obniżenia) w przypadku zmiany stosunków między stronami. Zatem podstawą powództwa określonego w art. 138 krio może być tylko taka zmiana stosunków, która nastąpiła nie wcześniej niż po wydaniu prawomocnego wyroku zasądzającego alimenty i jest na tyle istotna, że wpływa na wysokość zasądzonych alimentów. Przez zmianę stosunków rozumieć należy zmianę sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej każdej ze stron. Do zmiany sytuacji majątkowej dochodzi w szczególności w przypadku zmiany dochodów stron, przesunięć w ich majątku; zwiększenia się bądź zmniejszenia koniecznych wydatków i kosztów utrzymania; uzyskania nowych możliwości zarobkowania bądź też w przypadku utraty dotychczasowych. Zmiana sytuacji osobistej i rodzinnej będzie miała miejsce w szczególności w przypadku zmiany stanu zdrowia stron wpływającego na ich możliwości zarobkowe oraz wydatki, jak również w przypadku zwiększenia się bądź zmniejszenia liczby osób pozostających na ich utrzymaniu. Sąd bada przy tym zawsze, czy przedstawione powyżej procesy zaszły po stronie zarówno zobowiązanego jak i uprawnionego.

Należy wreszcie wskazać, w związku ze zgłoszonymi żądaniami podwyższenia alimentów za okres przed wytoczeniem powództwa, iż kwestię tą reguluje reguluje art. 137 § 2 krio. Zgodnie z wskazanym przepisem niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty sąd uwzględnia zasądzając odpowiednią sumę pieniężną. Przepis ten stanowi więc wyjątek od pewnej zasady, zgodnie z którą alimenty mają służyć zaspokajaniu bieżących potrzeb uprawnionego. Dochodzenie ich za okres sprzed wniesienia pozwu dopuszczalne jest więc jedynie w przypadkach wyjątkowych i uzależnionych od wykazania przez powoda (powodów), że usprawiedliwione potrzeby związane z utrzymaniem i wychowaniem osoby uprawnionej nie zostały za określony okres zaspokojone albo że potrzeby te zostały zaspokojone na przykład dzięki zaciągniętym pożyczkom.

Dokonując analizy zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego z uwzględnieniem powyższych wskazań Sąd uznał, iż doszło do zmiany wzajemnej sytuacji majątkowej stron niniejszego postępowania, zmian możliwości zarobkowych pozwanego, możliwości zarobkowych matki małoletnich powódek oraz zmian w zakresie usprawiedliwionych potrzeb osób uprawnionych, które to zmiany uzasadniają podwyższenie zasądzonych od pozwanego G. W. na rzecz K. W. i małoletniej M. W. alimentów.

W pierwszej kolejności zauważyć należy, iż w chwili orzekania o alimentach, tj. w marcu 2014 r. powódki K. W. i M. W. miały odpowiednio 15 i 6 lat. Od tego czasu przez okres ponad 4 lat niewątpliwie koszty utrzymania powódek i ich uzasadnione potrzeby uległy zwiększeniu. Okres 4 lat dla dorastających dzieci jest okresem bardzo długim. W tym czasie zwiększeniu ulegają nie tylko potrzeby bytowe związane z wyżywieniem zakupem ubrań, środków czystości kosmetyków etc., ale tez pojawiają się lub wydatnie zwiększają koszty związane z wychowaniem, edukacją, przygotowaniem do wykonywania zawodu (K. W.) itd. Nadto nadal bardzo wysokie pozostają koszty związane z leczeniem powódek. W czasie orzekania o alimentach w wyroku rozwodowym proces leczenia sióstr dopiero się rozpoczynał, przy czym najgorszy okres związany z zabiegami inwazyjnymi, karmieniem pokarmem płynnym zaistniał po wyroku rozwodowym. Sytuacja ta oprócz zwiększonych kosztów idących w dziesiątki tysięcy złotych, a do których pozwany dołożył się jedynie kwotą 2000 złotych, obciążała finansowo matkę powódek, a do tego wymagała również zwiększonego zakresu osobistych starań z jej strony w zakresie pielęgnacji. Obecnie koszty te są mniejsze niż jeszcze rok, dwa lata wcześniej, ale i tak pozostają na wyższym poziomie niż w marcu 2014 r. Sprawia to również, iż koszty utrzymania powódek, ich usprawiedliwione potrzeby są wyższe niż analogiczne koszty i potrzeby ich rówieśniczek. Podkreślenia wymaga, iż obie powódki znajduje się w takim wieku, w którym wydatki związane z edukacją czy też z leczeniem nie mogą być odłożone na nieokreśloną przyszłość. Przeciwnie, wydatki związane ze stanem zdrowia K. W. i M. W. muszą być ponoszone na bieżąco, gdyż wszelkie zaniedbania w tym zakresie grożą nieodwracalnymi negatywnymi konsekwencjami. Z kolei wydatki związane z edukacją i wychowaniem winny być wyasygnowane w czasie kiedy dzieci pozwanego kontynuują naukę, stanowi to szansę rozwoju i budowania swojej przyszłości. Dodać w tym miejscu należy, iż sam fakt ukończenia przez powódkę K. W. 19 lat nie powoduje, iż zyskała ona zdolność do samodzielnego utrzymania się. Jak wynika z treści powoływanego art. 133 kro, obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka ustaje dopiero wówczas, gdy dziecko osiągnie samodzielność życiową, co z reguły łączy się nie z faktem osiągnięcia określonego wieku, lecz z możliwością podjęcia pracy zarobkowej. Możliwość podjęcia pracy zarobkowej nie może być jednak rozważana w oderwaniu od osobistej i życiowej sytuacji dziecka. Interpretacja treści art. 133 kro nie może bowiem być przeprowadzana w oderwaniu od treści art. 96 kro, zgodnie z którym rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień. Rodzice wykonując władzę rodzicielską, winni się więc kierować zasadą dobra dziecka, dążąc stosownie do posiadanych możliwości do zapewnienia mu jak najlepszych perspektyw życiowych. W sytuacji gdy dziecko wykazuje zdolności w kierunku dalszej nauki, osiąga dobre wyniki i nie zaniedbuje się, to w interesie rodziców powinno być udzielanie mu dalszej pomocy. W tym też kontekście wskazać należy, iż powódka, K. W. obecnie zdaje maturę, nie zaniedbywała się w nauce, nie powtarzała żadnej klasy i zamierza kontynuować dalszą naukę na studiach. Podjęte przez nią działania zmierzające do poprawienia swoich kwalifikacji uznać należy za rozsądne. Zdaniem Sądu oczywistym jest, iż w obecnej sytuacji na rynku pracy uzyskanie wyższego wykształcenia, aczkolwiek nie gwarantuje, to z pewnością podnosi szansę na uzyskanie lepszej pracy. Tego rodzaju działanie powódki, jej determinacja w dążeniu do osiągnięcia wybranego celu winny znajdować wsparcie rodziców, albowiem są one niewątpliwie korzystne dla rozwoju ich dziecka.

Sytuacja majątkowa oraz możliwości zarobkowe E. W. (1) w czasie od wyroku orzekającego rozwód uległy, w ocenie Sądu, pogorszeniu. Wymieniona nadal zamieszkuje w mieszkaniu wspólnym w C. K., a koszty utrzymania mieszkania pozostają na zbliżonym do marca 2014 r. poziomie. Podobnie zbliżone są również dochody czerpane przez wymienioną z posiadanej ziemi w postaci dopłat bezpośrednich. Matka powódek pracuje nadal jako nauczyciel, osiągając zbliżone dochody do tych, które miała w czasie orzekania rozwodu. Nowymi okolicznościami wpływającymi negatywnie na jej sytuację i możliwości zarobkowe są utrata diety (346 złotych miesięcznie) z tytułu pełnionej uprzednio funkcji radnej oraz pogorszenie stanu zdrowia związane z zdiagnozowanym guzem nadnercza. Co istotne gorsza sytuacja materialna E. W. (1) wynika nie tylko z mniejszej kwoty uzyskiwanych dochodów, ale również z realnego spadku siły nabywczej jej dochodów. Nie ma ona również możliwości pracy w nadgodzinach, zaś konieczność leczenia wpływać będzie negatywnie na jej możliwości zarobkowe generując wydatki na wskazany cel.

Zdaniem Sądu zdecydowanej poprawie uległa natomiast sytuacja materialna i możliwości zarobkowe pozwanego. Co istotne poprawa ta nastąpiła na wielu płaszczyznach, tzn. w zakresie posiadanego majątku oraz możliwości czerpania z niego dochodów, jak również w zakresie uzyskiwanego stałego dochodu. W czasie orzekanego rozwodu pozwany pracował jedynie dorywczo, przy czym jak wskazał na rozprawie w dniu 4 marca 2014 r. w okresie ostatnich 3 miesięcy przed wyrokiem rozwodowym udało mu się zarobić jedynie łącznie kwotę 2000 złotych (800 złotych w lutym, 1200 w styczniu, 0 w grudniu - k. 341v. 00:41:43 akt VI RC 739/13). Obecnie jego sytuacja pod tym względem jest zupełnie inna. Ma stałą pracę z której uzyskuje netto kwotę 3100 złotych miesięcznie. Dochód ten jest więc blisko 5 razy większy niż w okresie grudzień 2013 - luty 2014. Poprawiła się również sytuacja majątkowa pozwanego, albowiem uzyskał on w drodze dziedziczenia udział w nieruchomości. Obecnie po dokonanych spłatach pozwany stał się jedynym właścicielem tej nieruchomości, zaś po dokonanym remoncie wartość nieruchomości znacząco wzrosła (ok. 210 000 złotych). Nadto pozwany ma możliwość uzyskiwania dochodu z mieszkań w łącznej kwocie 1050 złotych miesięcznie. Sąd oczywiście dostrzega argumenty podnoszone przez pozwanego wskazujące na konieczność inwestycji z zaciągniętych kredytów. Przyjmując jednak nawet, iż cały kredyt gotówkowy w kwocie 50 000 złotych przeznaczony został na wyposażenie mieszkania to łączna całość inwestycji wynosiła ok. 120 000 złotych. Kwota z poczynionej inwestycji zwróci się więc w całości pozwanemu po 10 latach, przy czym wówczas pozostanie on w całości wyłącznym właścicielem obu mieszkań i będzie mógł nadal uzyskiwać dochody z posiadanej nieruchomości. Należy wreszcie wskazać, iż pozwany decydując się na wskazane inwestycje był już osobą na której ciąży obowiązek alimentacyjny wobec swoich dzieci. Winien on więc uwzględniać te okoliczność i w taki sposób planować swoje finanse, realizować inwestycje, aby wykonanie ciążących na nim obowiązków alimentacyjnych było możliwe w pierwszej kolejności. W innej bowiem interpretacji omawianej sytuacji można dojść do absurdalnych wniosków : osoba zobowiązana do alimentacji mogłaby bez większych problemów doprowadzić do zwolnienia się z obowiązku, bądź też obniżenia wysokości zobowiązania wyłącznie poprzez zakup nieruchomości z pieniędzy kredytowanych przez bank etc. Poprawiła by się w ten sposób wydatnie jej sytuacja majątkowa, a do tego zostałaby ona zwolniona z zobowiązań alimentacyjnych.

Zdaniem Sądu pozytywny wpływ na sytuację materialną pozwanego, jak i jego możliwości zarobkowe ma również pozostawanie w jednym gospodarstwie domowym z obecną partnerką, która osiąga stałe dochody. Umożliwia to bowiem wspólne ponoszenie stałych kosztów utrzymania mieszkania, czy tez zakupu żywności. Kolejna okolicznością jest również i to, iż G. W. od pewnego okresu zdecydowanie rzadziej kontaktuje się ze swoimi dziećmi i ogranicza się do ich wspierania wyłącznie poprzez alimenty. Jak wskazano powyżej wcześniej sytuacja w tym zakresie była inna.

W rezultacie uwzględniając wskazane powyżej okoliczności, tj. wzrost usprawiedliwionych potrzeb powódek K. W. i M. W., pogorszenie możliwości zarobkowych ich matki E. W. (1) o opisane powyżej korzystne zmiany w sytuacji majątkowej i możliwościach zarobkowych pozwanego Sąd uznał za uzasadnione podwyższenie należnych alimentów na rzecz małoletniej M. W. z kwoty po 600 złotych do kwoty po 750 złotych miesięcznie, zaś na rzecz K. W. z kwoty po 600 złotych do kwoty po 850 złotych miesięcznie. Zdaniem Sądu w przypadku K. W. z uwagi na jej wiek, stopień zaawansowania edukacji potrzeby wymienionej wzrosły w większym zakresie niż jej obecnie 10 letniej siostry, co uzasadnia zróżnicowanie kwoty uzyskiwanych przez obie powódki alimentów. Brak jest też zdaniem Sądu podstaw do zasądzenia alimentów w kwotach wskazanych przez powódki – odpowiednio 3000 złotych i 2000 złotych. Po pierwsze stwierdzić należy, iż kwoty te przekraczają usprawiedliwione potrzeby wymienionych. Poprzez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć potrzeby niezbędne z uwzględnieniem uzdolnień, osobowości uprawnionego, jego sytuacji, ale również z uwzględnieniem sytuacji osób zobowiązanych. Potrzeby ponadstandardowe zaspokajane są jedynie wówczas gdy rodziców na to stać. Jakiekolwiek potrzeby powódek są wyższe niż zwyczajowe potrzeby osób w ich wieku, a to ze względu na konieczność leczenia dentystycznego, ortopedycznego oraz okulisty, to zdaniem Sądu, nie przekraczają kwoty 1500-1600 złotych miesięcznie w przypadku K. i kwoty 1200-1300 złotych w przypadku M.. Należy bowiem wskazać, iż zasadnicze koszty leczenia związane z kupnem aparatów czy też zabiegami zostały już poniesione w przeszłości, zaś obecnie wydatki te dotyczą głównie kontroli oraz leczenia stomatologicznego. Zdaniem Sądu wyraźna dysproporcja w zakresie możliwości zarobkowych rodziców powódek, ich sytuacji majątkowej, poziomu i standardu życia powodują, iż obowiązek alimentacyjny pozwanego winien być zwiększony w zestawieniu z obowiązkiem matki małoletnich. Brak jest jednak z drugiej strony – jak chce tego np. powódka K. W. do całkowitego obciążenia kosztami utrzymania powódki pozwanego w miejsce E. W. (1), tym bardziej, że ze względu na wiek dzieci, poprawę stanu zdrowia wkład w postaci osobistych starań w ich wychowanie jest mniejszy niż poprzednio.

Stąd też Sąd orzekł jak w pkt I, i III wyroku oddalając powództwa w pozostałym zakresie – pkt II i IV. Sąd jednocześnie zasądził podwyższone alimenty od dnia wniesienia pozwów, albowiem powódki nie wykazały, aby za wcześniejszy okres pozostały niezaspokojone potrzeby stosownie do treści art. 137 § 2 krio.

Wobec stwierdzenia podstaw do podwyższenia alimentów, a co za tym idzie braku podstaw do obniżenia alimentów Sąd oddalił powództwa wzajemne – pkt Vi VI.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc.

O kosztach sądowych, których nie miały obowiązku uiszczać powódki, Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz. U. 2010 r. Nr 90 poz. 594 z późn. zm.) w zw. z art. 98 kpc zasądzając należne opłaty w części odpowiadającej uwzględnionym powództwom o podwyższenie alimentów (pkt VIII i IX).

O rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc.

/SSR Robert Kłosowski/